ZEYTİNBURNU İLÇESİNİN DEMOGRAFİK YAPISI

zeytinburnu-ilcesinin-demografik-yapisi Demografik yapısını daha çok göç ile gelen halk ile oluşturmuş olan Zeytinburnu özellikle 1950’ler de ülkemizde ilk defa görülen doğudan batıya göçün İstanbul’da ki ilk ve önemli duraklarından biri olmuştur.

1453 yılında İstanbul'un Fatih Sultan Mehmet tarafından alınmasından sonra İstanbul'da yaşayan ve "Kudüslü Papazlar" olarak adlandırılan bir grup, kentin merkezinden ayrılarak Kazlıçeşme dolaylarında özellikle de bugünkü "Zeytinburnu kıyı şeridine" yerleştiler .Bu bölge kısa zamanda Kudüslü papazların çeşitli tarım ürünleri ve zeytin yetiştirdikleri zeytinliklerle dolu şirin bir yöre durumuna geldi.

Fatih Sultan Mehmet'in Kazlıçeşme ve Zeytinburnu yöresine Edirne ile Anadolu'nun derici esnafını yerleştirmesiyle de yöre Türk'lere açılmış oldu ve "Derici Esnafının" merkezi halini aldı.

01.09.1957 tarihinde 7033 sayılı Kanun ile tümü gecekondulardan oluşan bölge "Zeytinburnu İlçesi" adıyla İstanbul ilinin 14. İlçesi olarak kuruldu.

Bu dönemden sonra da gecekondulaşmanın etkili olduğu artışlar devam etmiştir. Ancak söz konusu bu nüfus artışı 1990 yılına kadar İstanbul'un artış hızının altında devam etmiştir.

1990-2000 arasındaki on yıllık dönemde gerçekleşen nüfus artış oranı \% 49.5'tir. Aynı dönemde İstanbul toplam nüfusundaki artış \% 37.1 'dir ve Zeytinburnu'nda görülen artış oranının, oldukça gerisindedir.

İstanbul'da 2000 yılı ilçelerinin nüfus yoğunluklarına göre yapılacak bir değerlendirmede  kilometrekareye düşen insan sayısının Zeytinburnu‘nda 20.639 olduğu görülmektedir.  Bu özelliği ile İstanbul'un en yoğun nüfusuna sahip sekizinci ilçesidir.

SOSYAL YAPI

a)\% 51.8'inin yurtdışı doğumlulardan (dış göç)
b)\% 48.2'sinin ise yurtiçi doğumlulardan (iç göç) oluşmaktadır

Yurt dışından göçler

1957 yılında ilçe olan Zeytinburnu çeşitli ihtiyaç ve sebeplerden dolayı Yugoslavya, Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Batı Trakya, Kazak ve Kırgız Türkleri, Özbek, Türkmen ve özellikle Batı Trakya, Afganistan ile Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi tutulanlar da ilçe nüfusuna eklenmişlerdir. Son yıllarda buna Suriye’den gelenler de dahil olmuştur.

Yurt içinden göçler

Yurtiçinden gelenler arasında en yüksek oranı Karadeniz bölgesinden gelenler oluşturmaktadır.

Karadenizlilerden sonraki en yüksek yüzde Doğu Anadolu ve Trakya bölgesinden gelenlerdedir. İç Anadolu bölgesinden gelenlerin oranı ise daha düşüktür.

Zeytinburnu İlçesi son 14 yılda özellikle Doğu ve Güneydoğu bölgelerinden yoğun göç almıştır.İç göçler ise sırasıyla Giresun, Diyarbakır, Kastamonu, Malatya, Mardin, Konya, Ordu, Trabzon, Şırnak, Batman, Hakkari ve Iğdır’dır.

Zeytinburnu'nun Anadolu'nun hemen her yerinden göç eden kır nüfusunu barındıran bir ilçe olduğu söylenebilir. 

Zeytinburnu İlçesinde nüfusun yaş ve cinsiyet yapısı değerlendirildiğinde en belirgin özelliğin 15 yaşından küçük nüfus oranının dikkat çekici bir biçimde çok olmasıdır.

Yoğun göç beraberinde de bir takım sorunları getirmektedir. Bunlar sırasıyla asayiş, uyuşturucu, sokakta çalıştırılan çocuklar, çocuk işçiler ve son yıllarda da siyasi kürt hareketleri vb.

2013 yılında Adrese Dayalı Nüfus Sistemine göre (ADNKS)  147.719 erkek ve 144.594 kadın olmak üzere toplam 293.313 kişinin yaşadığı tespit edilmiştir (TÜİK). Son yıllar da Kentsel Dönüşüm Bölgesi olması nedeniyle yerleşim nüfus sayısı artarak farklılık göstermeye başlamıştır. Yeni yerleşim bölgelerine taşınan kişiler ilçede stabil yaşamaktadır.

İlçe Oluşu        : 01 Eylül 1957

Nüfusu             : 293.313

Yüzölçümü      : 12 km2

Mahalle Sayısı : 13

Sokak Sayısı    : 971

Cadde Sayısı    : 58 

İstanbul’un çevresinde son yıllarda Anadolu’dan göçler nedeniyle, bir çok yeni ve çarpık yerleşim yerleri ortaya çıkmıştır. Buralardaki plansız, sağlıksız ve temel eksikliklerle ve çok hızlı bir şekilde, çoğu yasa dışı yerleşen göç insanları köy yaşantısını da beraberlerinde getirerek gelişmenin, kentleşmenin önünü tıkamıştır.

İstanbul’da ilk gecekondulaşma ve göç olgusu ise bundan en az 50 yıl önce Zeytinburnu ilçesinin ortaya çıkışıyla kendini göstermiştir.

İstanbul’luların çoğu Zeytinburnu semtini kendilerinden uzakmış gibi görse de bu gün nüfusuyla, karmaşık insan yapısıyla, işsizliği, kapkaçı, merdiven altı atölyeleri ve pek çok sorunuyla daha çok sosyal ve eğitsel hizmet götürülmesi gereken bir semtimizdir. 


07.04.2017