Amasya Genelgesi 100 Yaşında

amasya-genelgesi-100-yasinda "Ulusun bağımsızlığını yine ulusun azmi ve kararı kurtaracaktır." Mustafa Kemal, "Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir" diyerek ülkenin içinde bulunduğu durumu Amasya Genelgesi ile duyurmuştur.

"Ulusun bağımsızlığını yine ulusun azmi ve kararı kurtaracaktır."

Mustafa Kemal, "Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir" diyerek ülkenin içinde bulunduğu durumu Amasya Genelgesi ile duyurmuştur.

19 Haziran 1919’da önce ulusal savaşın önde gelenlerinden Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy ve Refet Bele ile Amasya’da görüşmeler yapmış ve bu görüşmeleri Konya’da bulunan Ordu Müfettişi Mersinli Cemal Paşa’ya ve Erzurum’da bulunan Kazım Karabekir Paşa’ya bildirip onların onayını da aldıktan sonra 21-22 Haziran gecesi “Amasya Genelgesi” adı ile duyurmuştur.

Amasya Genelgesi, Milli Mücadelemiz’in gerekçe ve yöntemini içeren bir program niteliği taşımaktadır. Önce, vatanın ve milletin içinde bulunduğu tehlikeler ortaya konmuş, sonrasında kurtuluş yolu gösterilmiştir. Belgede İstanbul Hükümeti’nin güçsüzlüğü vurgulanarak, yerine milli bir kurulun oluşturulacağının belirtilmesi bu belgeye bir “İhtilal Bildirisi” niteliği kazandırmakta, milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararının kurtaracağı ifadesi ile Milli Egemenlik ilkesinin ilk defa bir siyasi belgede yer alması anlamına gelmektedir. Bunun için “Amasya Genelgesi” bir ilktir, bir başkaldırıştır, devrimci bir adımdır.

“Amasya Genelgesi” neden önemlidir? 

- Tarihimizdeki ilk ihtilal beyannamesi olması açısından önemlidir.
- Türk ulusunun kurtulması için ortaya atılan düşüncenin halka anlatılması, açıklanması açısından önemlidir: Ulusun azim ve kararlığı ile kurtulma düşüncesi. Yani ilk kez ulusal egemenlik düşüncesinin ortaya atılması açısından önemlidir.
- Amasya genelgesi ile tarihimizde ilk kez ulusal bir heyetin kurulacağı ve artık bundan sonra Sivas’ta bir kongre toplanarak, Padişahın öneminin kalmadığının belirtilmesi açısından da önemlidir.
- “Amasya Genelgesi”, Kemalist devrimin doğuşunun gerçekleşmesi açısından önemlidir. Ayrıca bu genelge bir bağımsızlık bildirgesi olması açısından da ayrı bir öneme ve yere sahiptir.

Atatürk Nutuk’ta da belirttiği üzere genelge şöyledir:

1. Vatanın bütünlüğü milletin bağımsızlığı tehlikededir.
2. İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememekte bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.
3. Milletin bağımsızlığını yine milletin istek ve kararı kurtaracaktır.
4. Milletin içinde bulunduğu durum ve şartların gereğini yerine getirmek ve haklarını gür sesle dünyaya duyurmak için her türlü baskı ve kontrolden uzak milli bir heyetin varlığı gereklidir.
5. Anadolu’nun her bakımdan en güvenli yeri olan Sivas’ta hemen milli bir kongrenin toplanması kararlaştırılmıştır.
6. Bunun için bütün illerin her sancağından milletin güvenini kazanmış üç temsilcinin, mümkün olan en kısa zamanda yetişmek üzere yola çıkarılması gerekmektedir.
7.  Her ihtimale karşı bu mesele milli bir sır olarak tutulmalı ve temsilciler gerektiğinde yolculuklarını kendilerini tanıtmadan yapmalıdır.
8. Doğu illeri adına 23 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır. O tarihe kadar öteki illerin temsilcileri de Sivas’a gelebilirse Erzurum Kongresi’nin üyeleri de Sivas genel kongresine katılmak üzere hareket edeceklerdir.

Amasya Genelgesinin 100. yılında vatanın kurtarılması amacı ile bu tarihi genelgeyi büyük bir sorumluluk duygusu içerisinde hazırlayıp imzalayarak ulusal kurtuluş savaşımızı taçlandıran Mustafa Kemal  Atatürk ve silah arkadaşlarını minnet ve şükranla anıyoruz ruhları şad olsun.

Kaynakça:

Suyu Arayan Adam / Şevket Süreyya Aydemir


21.06.2019